Barrel aged bier. Wat is dat dan?!?

Barrel aged (Engels voor vatgerijpt) bier is – de naam zegt het al – bier dat na de vergisting en lagering is afgevuld in een houten vat. Brouwers kiezen er soms voor om een bier na te laten rijpen in een vat, om nog meer verschillende smaken in het bier te laten trekken. De smaak van het hout van het vat, bijvoorbeeld. Maar ook smaken van dat wat eerder in het vat zat. Bourbon of cognac zijn twee van de talloze voorbeelden. Andere bekende zijn whisky, gin, rum, wijn en port.

Brouwers kiezen voor barrel aged bier om de smaak van een of meerdere van hun bieren extra lagen te geven. Meer complexiteit dus, om het drinken van dat bier een nog rijkere ervaring te maken. Niet alleen trekken de smaken uit het vat in het bier, maar het bier zelf rijpt ook nog even door waardoor de smaak zich vaak verder ontwikkelt.

Tannines, vanille en booze

Veel wijnen, distillaten en andere sterke dranken rijpen in houten vaten. Vaak zijn die vaten gemaakt van Frans of Amerikaans eikenhout. Dat proef je terug, ook in het bier dat later nog in zo’n vat ligt. Afhankelijk van hoe nieuw een vat nog is, proef je meer of minder tannines terug in het bier. In Amerikaans eikenhout proef je bovendien een beetje vanille. Sommige brouwers, zoals De Dochter van de Korenaar, kiezen ervoor om ook nieuwe eiken vaten te gebruiken om bier in te laten rijpen. Dan komt de smaak van tannine erg goed naar boven maar proef je geen andere drank in het bier.

De eerste vatgerijpte bieren

Brouwerij de Molen heeft barrel aged bier bekend gemaakt in Nederland. De brouwerij uit Bodegraven was en is vermaard om het laten rijpen van vooral stouts en barley wines in houten vaten. Van bieren als Hel & Verdoemenis (een Russian Imperial Stout) en Bommen & Granaten (een barley wine) bracht De Molen al een hele serie verschillende vatgerijpte varianten op de markt. Wereldwijd wordt Goose Island uit Chicago beschouwd als de eerste brouwerij die bier in vaten liet rijpen om smaken van bourbon toe te voegen aan de brouwsels. De jaarlijks terugkerende serie Bourbon County is het resultaat. Goose Island bracht het eerste barrel aged bier uit in 1992.

Meerdere brouwerijen in Nederland zijn tegenwoordig druk met een heel programma aan barrel aged bieren. Brouwerij Frontaal, Van Moll, Jopen Bier, Brouwerij Kees en dus De Molen, maar ook veel kleinere brouwerijen als Berghoeve Brouwerij, Berging Brouwerij en Brouwerij Holevoort brouwen – ieder met hun eigen regelmaat – heerlijke barrel aged bieren.

Meest geschikte bieren voor vatrijping

Tot een paar jaar geleden leken brouwers – en bierdrinkers – te denken dat alleen zware, donkere bieren geschikt zijn voor vatrijping. Nu zie je veel meer verschillende bierstijlen uit houten vaten komen rollen. Barrel aged tripels zijn populair, maar ook typische blonde bieren, saisons en zelfs IPA’s verschijnen nu barrel aged op de markt. Voor allemaal geldt: meer smaak. De kunst voor de brouwer is uiteraard om de balans te bewaren. De drinker wil het bier ook nog kunnen proeven.

Barrels vs. chips

Houten vaten zijn duur. Dat maakt barrel aged bieren ook duurder dan ‘normale’ bieren. Je betaalt voor het dure vat en het extra geduld van de brouwer. Maar in de regel is het de investering meer dan waard. Sommige, veelal kleinere brouwers, gebruiken geen vaten voor de extra smaak. Zij kopen speciale houtsnippers die ze zelf drenken in bijvoorbeeld bourbon of rum. Die snippers voegen ze dan toe aan het bier om de smaken van hout en drank toch in het bier te laten trekken. Ideaal als je niet de hoeveelheid van een heel vat nodig hebt.

Zelf proberen

Niets is zo lekker als zelf proberen. Barrel aged bieren zijn gemaakt om van te genieten. Je herkent ze vaak aan de afkorting BA in de naam. Drink ze niet te koud want kou maskeert veel smaak. Neem er een lekker hapje bij en zet een muziekje op dat je helpt jezelf even te verliezen in het moment. Beer Dudes geeft je de mogelijkheid om te kiezen uit een steeds wisselend assortiment aan barrel aged bieren in allerlei smaken en stijlen.